08 april 2008

SCHOOLWERK IN MONDOL OP'THOM









(van Ingrid)
Mondol Op'thom is Khmer voor 'huis voor onderwijskundige hulp'.
De school ligt in het dorpje Kleng Leu, op een steenworp van de steengroeve. In deze steengroeve werken ook kinderen: jonge jongens die zware hamers hanteren om er zandsteen mee te breken tot de stukjes klein genoeg zijn om te gebruiken als bouwmateriaal.
Twee jaar geleden werd er deze arme wijk een schooltje gebouwd. Initiatiefnemer was Cees Chamuleau, een Nederlander die dankzij financiele steun van zijn landgenoten en giften van toeristen genoeg bij elkaar gesprokkeld kreeg om drie klassen te bouwen.
De school is het enige bakstenen gebouw in de buurt en met het sponsorgeld werden er in dit dorpje ook een 80 tal toiletten geinstalleerd. Vroeger deed iedereen zijn gevoeg waar het hem of haar het beste uitkwam. Dat zorgde voor een enorme stank, vooral tijdens het regenseizoen - ik hoef daar geen tekening bij te maken.
De Mondol Op'thom school trekt een groot aantal leerlingen aan en omdat er maar drie klasjes zijn, wordt er les gegeven in twee groepen: de ochtendgroep van 7 tot 11 uur en de namiddaggroep van 14 tot 17 uur.
Daarbuiten wordt er nog Engels gegeven van 13 tot 14 uur en van 17u30 tot 18u30. De drie klasjes zijn bijna constant bezet door vrij grote groepen (tussen de 20 en 35 leerlingen).
Cambodja is een arm land en het onderwijs in de publieke scholen is er niet gratis (prive scholen zijn zelfs waanzinnig duur) en in Belgie wordt er zo'n zaak gemaakt van kostenloos basisonderwijs. De Cambodjaanse regering zou ook wat meer aan de toekomst - de kinderen - moeten denken en investeren in degelijk onderwijs dat financieel haalbaar is voor iedereen!
Het land zit nog steeds in de nasleep van de oorlog. Tijdens het regime van Pol Pot en de Khmer Rouge zijn er erg veel intellectuelen vermoord en gevlucht. Voldoende goede leraars vinden: het is zelfs vandaag geen evidentie.
Het vrijwilligerswerk - ik geef Engelse les - verloopt moeilijk en dat heeft niet te maken met de brommer-met-versnellingen die ik voor twee weken huurde. In Peru sprak ik al een aardig mondje Spaans, maar hier zit ik met een serieus communicatieprobleem. Ik kan geen Khmer, ik kan zelfs de kinderen hun namen niet onthouden - zelfs niet van het schatje dat ik mee naar huis wilde nemen. In mijn school in Diest ken ik de namen van alle kinderen. Dat ik die gewoonte nu moet opgeven leidt tot frustratie. De klasseleraren moeten altijd voor vertaling zorgen, wat ook niet erg vooruit gaat omdat hun kennis van het Engels vreselijk beperkt is. De leraar die me begeleidt in de 1ste en 3de graad spreekt zelfs geen Engels, enkel Frans. Dan krijg je een situatie waar ik alles twee keer moet uitleggen: 1 keer in het Engels tegen de kinderen, en 1 keer in het Frans tegen de leraar want hij moet dat dan voor de kinderen in het Khmer omzetten: BABYLONIE!
Gelukkig is iedereen van goede wil en de kinderen zijn enthousiast. Voor hen is het een keertje wat anders om les te krijgen met liedjes en spelletjes. Ze zijn zo enthousiast dat er 's namiddags ook kinderen van de voormiddaggroep naar de Engelse les komen. Alle dagen heb ik in de 3de graad meer leerlingen. Grappig. Ze zijn ook superblij met een werkblaadje om in te kleuren. Er zijn kleurpotloden beschikbaar, maar om een of andere duistere reden houden de leerkrachten deze achter slot en grendel. Nou, mooi niet als ik er ben, dat materiaal is er om gebruikt te worden. Ongelooflijk hoe zorgzaam de kinderen hun tekening inkleuren. Deze kinderen zijn nog blij met kleinigheden zoals een kopie en kleurtjes.
Ik heb het gevoel dat de tijd hier 50 jaar heeft stilgestaan, zeker in het onderwijs. Uitzondering zijn dure Franse en Engelse scholen met buitenlandse leerlingen. Maar het gewone onderwijs gebruikt nog de oude discipline van dril en dingen klassikaal opzeggen. Soms kan ik die ouderwetse aanpak wel apprecieren, zoals de kinderen die wachten om te gaan zitten tot je 'goeiemiddag, ga maar zitten' hebt gezegd. In koor antwoorden ze dan: 'Thank you!'. Als je een leerling aanduidt, staat die recht voor hij antwoordt.
Er zijn ook storende dingen zoals eten in de klas en alles op de grond gooien, want tijdens de speeltijd wordt er toch geborsteld... Nog zo'n rariteit: om 17 uur verzamelen de kinderen buiten in rijen voor de vlag die dan wordt neergelaten onder het gezang van het volkslied. Er komt zelfs een of ander militair pasje bij kijken. Ik vind het gek, maar tegelijk heeft het ook iets. Meestal durf ik tijdens de vlag-ceremonie niet te veel te bewegen, bang dat ik iets doe dat in de ogen van de meesters als oneerbiedig kan worden ervaren.

Mijn hotel ligt aan Ochheutael Beach, waar er aan het strand voortdurend kinderen leuren met allerhande spulletjes gaande van zelfgemaakte juweeltjes in macrame tot krama's - de geruite sjaals die hier door de locals voor van alles en nog wat worden gebruikt. Ze zeggen dat de opbrengst van hun verkoop schoolgeld is. Hopelijk is dat zo, maar ik durf niet met zekerheid te zeggen dat al deze kleine verkopers school lopen.
We hebben een gelijkaardige ervaring gehad in Latijns-Amerika. Toch wen je niet aan kinderarbeid. Het blijft me raken. Het blijft kwetsen dat je er weinig aan kan doen, behalve misschien vriendelijk zijn tegen deze kinderen die hier natuurlijk niet zelf voor kiezen.
Er loopt in Cambodja ook een grote campagne tegen kinderprostitutie. Overal vind je posters en flyers die je wijzen op je verantwoordelijkheid, op je meldingsplicht als je een verdachte volwassene-kind verhouding ziet (lees toerist met jong(e) meisje of jongen). Dat is alvast een stap in de goede richting.

Om naar school te rijden, heb ik dus een brommer gehuurd. Het verkeer - dat is me ook een zaak apart! In Sihanoukville zijn er geen verkeerslichten - in Phnom Penh wel, maar dat maakt op zich geen verschil. De weggebruikers komen uit alle richtingen en er is niemand die stopt. Een voorrangsweg? Nooit van gehoord. Dus de eerste dag dat ik op m'n brommer stapte, was ik constant aan het stoppen, maar ik had al vlug door dat ik moest doen zoals de rest: oogcontact maken en inschatten wie wat gaat doen. Maar mijn voet staat altijd klaar aan de rem, want honden en koeien op de weg kan ik volstrekt niet inschatten.
Het is hier zo heet dat het ritje op de bromfiets echt wel goed doet (niemand draagt hier een helm), ook al is het dan wat gevaarlijk. Als ik de school verlaat, ben ik compleet verhit.
Mijn hulp in de school duurt minder lang dan voorzien, want de vakantie voor het Khmer nieuwjaar begint. Dus neem ik na 2 weken al afscheid.
Cees' dagboek kan je lezen op: www.volkskrantblog.nl/blog/5103

Geen opmerkingen: